توفیقات رهبر معظم انقلاب در ظهور تمدن اسلامی بسیار زیاد بوده است

 به گزارش پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل، مؤسس حوزه علمیه سفیران هدایت ابوطالب(ع) با بیان اینکه به روز رسانی شیوه تدریس فقه در حوزه‌های علمیه باید صورت بگیرد گفت: امروز به خاطر رهبر معظم انقلاب است که جمهوری اسلامی ایران قدرت نظامی، اقتصادی، علمی - پژوهشی و صنعتی دارد و این توفیقات به خاطر حاکمیت و تحقق فقه اسلامی است.
حجت‌الاسلام مجید سینایی مدیر مدرسه علمیه سفیران هدایت ابوطالب(ع) در مصاحبه‌ای با خبرنگار پایگاه تخصصی فقه حکومتی وسائل، درباره فقه حکومتی و نقش آن در فرآیند تحقق تمدن اسلامی انجام داده است.
 

وسائل- لطفاً درباره نقش فقه حکومتی در ایجاد تمدن اسلامی بفرمایید؟ به نظر شما فرآیند تحقق تمدن اسلامی بر اساس فقه حکومتی چیست؟
هر تمدنی باید دارای یک بخش زیربنایی و معرفتی، یک بخش قوانین حاکم بر جامعه و بخش دیگر اخلاقیات باشد؛ بنابراین هر مکتبی برای ساختن تمدن باید در این سه حوزه پاسخگو باشد.
همه مسئولیت چهره روبنایی و ظاهری یک کشور و تمدن اسلامی بر عهده فقه است؛ در واقع فقه در سه حوزه جهان‌شناسی، قوانین حاکم و اخلاقیات، مسئولیت بخش قوانین حاکم بر تعاملات اجتماعی را بر عهده دارد؛ هر مکتب دیگری برای رشد و تکامل تمدنی در این سه حوزه باید بتواند پاسخگو باشد.
 

لزوم تعاملات جهانی و بین‌المللی بافرهنگ‌ها و تمدن‌های جهان
امروز جوامع بشری نسبت به شهرنشینی و تمدن گذشته تفاوت دارد؛ در جوامع گذشته یک شهر می‌توانست منهای تعامل با شهرها و جوامع دیگری با داشتن تعامل بسیار مختصر به زندگی خود ادامه دهد اما در دنیای کنونی که تجارت، حقوق، ورزش و هنر همگی جهانی و بین‌المللی هستند نیازمند داشتن تعاملات با فرهنگ‌ها و تمدن‌های مختلف و گسترده است، بنابراین زمانی که یک تمدن می‌خواهد شکل بگیرد باید بتواند با تمدن‌های دیگر در تعامل باشد.
 

فقه اسلامی مقدمه جهان‌شناسی دارد
فقه اسلامی یک مقدمه جهان‌شناسی دارد که اگر خداوند متعال دینی را برای هدایت بشر فرستاده در زندگی زمینی‌ او دارای شئونات است.
در تمدن‌های امروزی جهان که انسان به آن مبتلا است اگر آن آیینی که خداوند متعال برای هدایت انسان‌ها فرستاده نتواند تمدن‌ساز یا پاسخگو باشد و یا این‌که با اختیار خود کنار برود و موضوعات تمدنی را به‌عنوان موضوعات تحقیقی خود به عهده نگیرد، همه این صورت‌ها با فرض این‌که ما بگوییم خدای متعال نعوذبالله نبوده و یا این‌که بوده اما به هدایت انسان‌ها کاری نداشته است یک خروجی دارد، در واقع وقتی بگوییم خدا هست کاری به مردم ندارد یا این‌که خدا هست و توانایی اداره جامعه و تمدن‌ها را ندارد و یا این‌که بگوییم نعوذبالله خدایی وجود ندارد نتیجه هر سه پاسخ یکی است.
 

هدایت مردم پاسخگویی به نیازهای تمدنی است
بنا بر این مقدمه، خداوند متعال دینی را برای هدایت مردم فرستاده است و از عهده هدایت مردم برمی‌آید چرا که هدایت مردم پاسخگویی به این نیازهای تمدنی مردم است چراکه مردم به‌عنوان فرد مدنظر نیستند.
فقه اسلامی باید بتواند شئونات شخصی، جمعی و تمدنی مردم را پاسخگو باشد چراکه فقه اسلامی در یک بخش کلانی، تمدن را موضوع قرار دهد یک امر طبیعی است و اگر نتواند این نیازها را پاسخگو باشد نتیجه‌اش یکی است.
 

وسائل- به نظر جنابعالی موانع تحقق تمدن اسلامی چیست؟
موانع تحقق اسلامی شامل دو مورد است؛ یکی دشمنان از خارج و دیگری از داخل یعنی خود متدینین است. در بخش خارجی دشمنان تمایل ندارند که تمدن اسلامی محقق شده و توانایی پاسخگویی به بشریت را داشته باشد چراکه با منافع آنها در تعارض است.
مستکبرین و دشمنان با تمام تلاش مانع تحقق تمدن دینی و اسلامی می‌شوند
دشمنان برای ادامه حیات خبیث خود و تحت سلطه نگه داشتن سرمایه‌ همه انسان‌ها در سراسر جهان با تمدن اسلامی مواجه می‌شوند چراکه در این تمدن که توسط دین و فقه انجام‌شده با مستکبران و دشمنان در تقابل است، بنابراین آنان با همه سرمایه و قدرت خود تلاش دارند مانع تحقق تمدن دینی و اسلامی ‌شوند.
 

کج فهمی، مانع داخلی تحقق تمدن اسلامی است
نیروی بازدارنده و مانع دیگر کج‌فهمی خود متدینین است که البته ممکن است که تحت تأثیر آموزه‌های مستکبران باشند، اینکه برخی از علمای اسلام، مراجع تقلید و فقها به این نتیجه برسند که فقه نباید در تمدن‌سازی، دنیای اجتماعی و حکومت بر بین‌الملل فعالیت کند زیرا در این زمینه‌ وظیفه‌ای ندارد، این کج‌فهمی هم یکی از موانع است که البته چنین اشخاصی هم کم نیستند.
 

امام راه‌حل(ره) عامل اصلی خودباوری در فقه و فقیه به‌عنوان یک محور تمدن ساز

بنابراین کسانی که وارد عرصه فقهی می‌شوند باید بدانند که موضوعات درسی آنها باید بتواند در تمام شئونات تمدنی جهان پاسخگو باشد و تحقق تمدن اسلامی گره‌اش به دست آنها باز می‌شود به همین دلیل باید این خودباوری را در خود پرورش دهند البته از زمان امام(ره) این خودباوری به وجود آمده است که فقه و فقیه خود را به‌عنوان یک محور تمدن‌ساز و تحقق محور دینی بشناسد، بپذیرد و باور کند که متأسفانه قبل از امام راحل این‌گونه نبود و الآن به منصه ظهور رسیده است.
 

وسائل- آیا به نظر جنابعالی حوزه‌های علمیه فعلی می‌توانند در تمدن سازی و نظریه‌پردازی نقشی داشته باشند؟ در صورت نقش داشتن، باید چه التزاماتی را دارا باشند؟

منابع دینی توانایی محوری تمدن جهانی را دارد
 منابع دینی قرآن، عترت و عقل قطعاً این توانایی را دارند و نمونه بارز آن را می‌توان در بنیانگذار انقلاب اسلامی امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب یافت که پرورش‌یافته همین حوزه‌های علمیه بودند بنابراین منابع دینی قرآن، عترت و عقل توانایی محوریت و پاسخگویی به سوالات تحقق تمدن جهانی را دارد، اما نه به معنای آن آموزش‌وپرورشی که در حال حاضر بر حوزه‌های علمیه حاکم شده و آن را کندی و سستی گرفتار کرده است.
متأسفانه در مدت 37 سال گذشته حوزه‌های علمیه در برخی زمینه‌های جزئی اشکالاتی را دارند که نتوانسته‌اند به‌خوبی عمل کنند.
 

از نقاط قوت علمیه تربیت شخصیت‌هایی مانند امام خمینی(ره) بود
در حوزه‌های علمیه افرادی کارشناس در امور آموزشی قرار نگرفته‌اند اما زمانی که افراد لایق در آموزش قرار داشته باشند سبب پیدایش شخصیت‌هایی مانند امام خمینی(ره)، شهید بهشتی، شهید مطهری، رهبر معظم انقلاب و علما می‌شوند متأسفانه حوزه‌های علمیه نتوانسته دستگاه آموزشی را خوب شناسایی کنند اما این یک اشکال جزئی است که با تدبیر و عبرت گرفتن از فرمایشات رهبر معظم انقلاب می‌توان این نقیصه کوچک را هر چه زودتر برطرف کرد.
 

وسائل- رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند که با انقلاب اسلامی دو مرحله از تمدن اسلامی ایجاد شده است  و اکنون در مرحله تشکیل دولت اسلامی متوقف شده ایم، به نظر شما ویژگی دولت اسلامی چیست؟  و چه گونه می‌تواند تحقق پیدا کند؟
 

تنظیم قانون اساسی یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای نظام است
دو قسمتی که رهبر معظم انقلاب فرمودند به این معنا نیست که در همه جهان اتفاق افتاده باشد بلکه در کشور ایران در بخش نظری پایه‌های معرفتی تمدن اسلامی به‌خوبی تشکیل شده است چراکه تنظیم قانون اساسی یکی از بزرگ‌ترین دستاوردهای نظام است.
 

قانون اساسی بر طبق موازین فقه و اسلام پایه‌گذاری شده و کاملاً پاسخگو است
امام راحل (ره) فرمودند با وجود اینکه ما کلی شهید هزینه انقلاب کرده‌ایم اگر همین قانون اساسی نتیجه شهادت‌ها و مجاهدت‌ها بود باز هم ما ضرر نکرده‌ایم؛ چراکه برای تحقق تمدن باید زیرساخت‌های معرفتی تبدیل به یک قانونی شود که مردم بر اساس آن زندگی کنند که این دو طرح در انقلاب اسلامی ایران انجام‌ شده است؛ در واقع نظام انقلاب اسلامی تهی نیست چراکه قانون اساسی بر طبق موازین فقه و اسلام پایه‌گذاری شده و کاملاً پاسخگو است، زیرا بر اساس زیرساخت‌های معرفتی تشکیل‌شده است و قابلیت پاسخگویی به‌ تمامی نیازها را دارد.
 

دولت اسلامی یعنی اجرای علمی قانون
اما دولت اسلامی یعنی اجرای علمی آن قانون که البته بسیار دشوار است، نزدیک 200 الی 300 نفر کارشناس قانون را تدوین کردند حالا این قانون باید در مقیاس چند صدمیلیونی اجرایی و به نحو علمی پاسخگو باشد و در عرصه جامعه تحقق عینی پیدا کند؛ این دو مؤلفه و عنصر محوری دارد: اول اینکه اکثریت افرادی که در این دولت هستند عقیده‌مند یعنی التزام علمی جدی به این قوانین داشته باشند دوم اینکه التزام عملی داشته باشند، یعنی عالم، باتقوا، متخصص و متعهد باشند که کار بسیار دشواری است چراکه دولت از صدها هزار کارکن اعم بدنه و مرتبطان با آن تشکیل‌شده است چنین طیف وسیع از انسان‌هایی که هم از نظر علمی پایبند به فقه تمدن ساز باشند و هم از نظر عملی باتقوا باشند که خطا نکنند بسیار کار بزرگی است.
در تمام ادوار تاریخ بشر که پیامبران برای هدایت انسان‌ها مبعوث شدند مانند حضرت نوح(ع)، حضرت عیسی(ع)، حضرت مسیح(ع)، پیامبر اکرم(ص)،حواریون امیرمومنان(ع) و قیام سیدالشهدا(ع) در کربلای معلی، تعداد کسانی که مطیع آنان شدند کم بوده است؛ به همین دلیل باید در طیف وسیعی یک دستگاه تولیدکننده انسان‌هایی که هم به لحاظ علمی پایند و التزام معرفتی به فقه تمدن ساز داشته باشند و هم از نظر عملی باتقوا و تعهد اجرایی داشته باشند، که کار بسیار سنگین و بزرگی است.

البته این کار قطعاً شدنی است تا همین جا که آمدیم چیزی شبیه معجزه بوده است که با نصرت الهی همراه بوده با مسیری که امام راحل شروع کرده و رهبر معظم انقلاب آن راه را ادامه دادند به طور قطع اگر یک انسان منصف بدون هیچ حب و بغضی این روند را بررسی کند اعتراف خواهد کرد که آن زمانی که امام(ره) انقلاب را از سال 42 آغاز کرد وضعیت روز به روز بهتر از گذشته شد تا انقلاب شکل گرفت.
 

توفیقات رهبر معظم انقلاب در اجرای ظهور تمدن اسلامی
بعد از امام راحل، توفیقات رهبر معظم انقلاب در اجرای تحقق و ظهور تمدن اسلامی به‌ صورت تصاعدی رشد کرده و به مراتب بیشتر از توفیقات امام(ره) بوده است البته امام راه‌حل(ره) با طرح و نهادینه کردن ولایت‌فقیه فضا را فراهم کردند که شخصیتی نظیر رهبر معظم انقلاب بتواند با سرعت جلو برود.
 

توفیقات جمهوری اسلامی ایران به خاطر حاکمیت و تحقق فقه اسلامی است
امروز به خاطر اقتدار رهبر معظم انقلاب، قدرت نظامی، اقتصادی، علمی - پژوهشی و صنعتی که جمهوری اسلامی ایران دارد اصلاً قابل‌مقایسه با زمان امام راه‌حل(ره) نیست و این توفیقات به خاطر حاکمیت و تحقق فقه اسلامی است البته ما هنوز تنها یک قطره از دریا را نوشیده‌ایم، هر چقدر بیشتر بر فقه اسلامی تکیه شود و مراجع تقلید، حوزه‌های علمیه و دولتمردان عقیده‌مندتر به این مساله باشند پیشرفت بیشتری رخ می‌دهد چراکه تمام شاخص‌ها در سطح جهانی نشان می‌دهد که ایران با تمامی موانع، تحریم‌ها و دشمنی‌ها سرعتش در پیمودن قله‌های رشد و پیشرفت تمدنی از همه کشورهای امروز دنیا بالاتر بوده است که مدیون مدیریت فقهی است که در کشور ایران اسلامی اتفاق افتاده است.
 

وسائل- لطفا اگر صحبت پایانی دارید، بفرمایید؟
به‌روزرسانی شیوه تدریس فقه در حوزه‌های علمیه
در حوزه‌های علمیه درس‌های فقهی که تدریس می‌شود شیوه تدریس همانند 400 سال پیش است که فقه اسلامی متولی حکومت در جهان نبود و این یک کج‌فهمی است، الآن که 80 میلیون نفر مستقیماً اداره می‌شوند و ده‌ها میلیون نفر دیگر غیرمستقیم جوابگویی و پاسخگویی می‌شود، باید حوزه‌های علمیه محتوای فقه و شیوه تدریس را به‌روز کنند تا این فقه پاسخگوی نیاز امروز تمدن بشری باشد وگرنه عدم پاسخگویی سبب می‌شود که کنار زده شود به همین دلیل باید حوزه‌های علمیه محتوا و شیوه تدریس گذشته را سریع تغییر دهند و امید می‌رود که مسئولان حوزه علمیه پاسخگوی بزرگ‌ترین تمدن دینی دنیا باشند که تابه‌حال اتفاق افتاد و متناسب با این ابعاد باید طراحی علمی و آموزشی داشته باشند.